Konijnen vaccinatie

Virussen
Er zijn twee virusinfecties die veel voorkomen bij het konijn:

1. Myxomatose
2. VHS (Viraal Hemorrhagisch Syndroom)

1. Myxomatose
Myxomatose is een ernstige, vaak dodelijke ziekte bij konijnen. Oorspronkelijk komt het uit Noord- en Zuid-Amerika. Doordat de mens veel is gaan reizen en zijn konijnen (al dan niet bedoeld) over de hele wereld meenam. Het virus verspreidt zich daardoor nu ook door heel Europa.

Verspreiding
Het myxomavirus wordt overgebracht door stekende insecten, zoals vlooien, muggen en steekvliegen. Een variant van het virus kan echter ook verspreid worden door direct contact. Pas 5 tot 14 dagen na besmetting komen de symptomen tot uiting.

Symptomen
De eerste klachten die vaak waar te nemen zijn, zijn zwellingen bij de ogen, mond en anus. Deze zwellingen heten myxomen. Daarna verspreiden de bulten zich over de oren, de mond en de rug. Uiteindelijk ontstaat er een longontsteking en is de kans helaas groot dat het konijn het konijn uiteindelijk sterft. De symptomen kunnen in verschillende mate aanwezig zijn.

Behandeling
Er bestaat geen behandeling tegen myxomatose. Het enige wat gedaan kan worden is het konijn te ondersteunen met goede voeding en medicatie. Vaak zijn pijnstillers en ontstekingsremmers nodig en ook antibiotica. Helaas is ook dan de kans klein dat het konijn het overleeft. Slechts in een enkel geval komt het goed. Konijnen die een infectie overleven zijn daarna 14 tot 20 maanden beschermd tegen een nieuwe infectie; dus niet levenslang.

Voorkómen
 Er komen geregeld uitbraken van myxomatose voor in het wild in Nederland. Ook de huiskonijnen kunnen hierdoor besmet raken. Daarom is het zeer belangrijk dat konijnen goed beschermd worden tegen deze ziekte. Dat kan door middel van preventie en vaccinatie.

2. VHS (Viraal Hemorrhagisch Syndroom)
VHS is een dodelijke virusziekte bij konijnen. VHS staat voor Viraal Hemorrhagisch Syndroom. Het is in de literatuur echter bekend onder meerdere afkortingen:

• RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease)
• RVHD (Rabbit Viral Haemorrhagic Disease)
• VHD (Viral Haemorrhagic Disease)
• RCD (Rabbit Calicivirus Disease)

VHS wordt veroorzaakt door het RHD-virus. In China werd de ziekte voor het eerst ontdekt, maar het komt sinds 1988 ook voor in Europa. Sinds kort is een tweede variant ontdekt in Nederland, namelijk het RHD2.

Verspreiding
VHS is erg besmettelijk en kan worden overgebracht door direct contact, door besmet materiaal (zoals hooi, hokken, geplukt gras), via vogels en via schoenzolen, en door stekende insecten zoals vlooien en muggen. Het wordt uitgescheiden in de urine en ontlasting. Het virus kan lang overleven op schoenen of kleding bij kamertemperatuur en is bestand tegen vorst.

Symptomen
VHS is een snel verlopende ziekte die meestal dodelijk is. Het virus veroorzaakt een leverinfectie met als gevolg inwendige bloedingen in allerlei organen; vooral in de longen, lever en darmen. De tijd tussen besmetting en symptomen is bij het klassieke RDH-virus ongeveer 1 tot 2 dagen, bij de variant RHD2 ongeveer 3 tot 5 dagen. Vaak komt het voor dat een konijn ineens dood is, zonder dat er symptomen zichtbaar zijn geweest. Andere symptomen kunnen zijn:

• sloom worden
• stoppen met eten
• benauwdheid
• koorts
• diarree of juist verstopping
• epileptische aanvallen
• bloedneus

RHD2 veroorzaakt soms een iets langzamer verloop van de ziekte. Het konijn overlijdt dan na 2 weken aan leverfalen.

Voorkómen
Ook VHS komt in Nederland bij wilde konijnen voor en kan worden overgebracht op huiskonijnen. Het is daarom erg belangrijk om uw konijn ook hiertegen te beschermen, zowel door besmetting zoveel mogelijk te voorkomen als door uw dieren te laten inenten.

Preventieve maatregelen
Voorkomen is beter dan genezen! Het voorkómen van een besmetting is van groot belang:

• Konijnen moeten vlo-vrij gehouden worden. Gebruik hiervoor Stronghold©. Welke hiervan is afhankelijk van het gewicht van het konijn.
• Zorg ervoor dat wilde konijnen niet bij uw eigen konijnen kan komen.
• Neem maatregelen tegen muggen en vliegen. Gebruik bijvoorbeeld horren in huis en horrengaas voor het hok. Maak het konijnenhok regelmatig goed schoon. Gebruik géén chemische middelen tegen insecten. Deze kunnen schadelijk zijn voor konijnen!
• Pluk geen gras van plekken waar wilde konijnen rondlopen. Was alle geplukte planten goed voor u ze aan het konijn geeft.

Vaccinatie
Er is sinds begin 2012 een vaccin dat met één vaccinatie beschermt tegen zowel myxomatose, als VHS. Omdat de verspreiding van ziektes toch meestal plaatsvinden in het voorjaar en zomer, is het verstandig om begin voorjaar te vaccineren. Het vaccin kan toegediend worden vanaf een leeftijd van 5 weken. Na twee weken is het konijn dan optimaal beschermd. Het vaccin is een jaar werkzaam.
Tegen RHD2 zijn nu ook meerdere vaccins beschikbaar. De vaccins die als eerste op de markt kwamen, moesten eens per half jaar worden herhaald, en dan ook nog eens op speciaal georganiseerde konijnendagen. Gelukkig hebben wij nu een vaccin dat slechts één keer per jaar herhaald hoeft te worden en dat niet op speciale dagen gegeven hoeft te worden. Dit betekent dat u voor elke dag een afspraak zou kunnen maken voor vaccinatie.

Afspraak voor vaccinatie
Wanneer u komt voor de vaccinatie van uw konijn, wordt er tijd genomen om het eerst helemaal lichamelijk te onderzoeken. Ogen, oren, huid en gebit worden gecontroleerd. Ook wordt er geluisterd naar het hart en de longen. Er wordt in de buik gevoeld en het gebied rond de anus wordt bekeken. Informatie die u ons kan geven over eet-, drink-, poep- en plasgedrag en activiteit is ook erg belangrijk om vast te stellen of uw konijn helemaal gezond is. Dit is goed om te weten voordat het wordt gevaccineerd. Het immuunsysteem moet tenslotte aan het werk om antilichamen te maken tegen myxomatose. Wanneer uw konijn ziek is, bestaat de kans dat dit niet voldoende gebeurt. Bovendien kan hierdoor de bestaande ziekte erger wordt. Dan moet eerst de aandoening aangepakt worden. Wanneer die onder controle is, kan uw konijn alsnog gevaccineerd worden.